Rozdział 1 - Definicje Przerażająca nauka Fizyka w przyrodzie Wymiary Podawanie kierunków – z której strony zacząć? Współrzędne (jesteś tutaj) Algebra i jak tu się nie zgubić Strzałka czasu Siły, wektory, obciążenia Stan równowagi Ciężar, grawitacja i masa (Q, g i m) Siła bezwładności Pęd Szastanie ciężarem Przyspieszenia niewynikające z grawitacji Środek ciężkości, środek masy Przewracanie się Gdzie jest środek ciężkości, jeśli nie ma grawitacji? Momenty i dźwignie Wektory i rozkład sił Dziwne pary Energia i konwersja energii Energia kinetyczna i potencjalna Paczki i pakunki Układy odniesienia Rozdział 2 - Niepewne kroki Wymagania dotyczące latania Unoszenie Siła napędowa Wytrzymałość i integralność konstrukcji Stateczność i sterowność Teoria jako modelowanie Teoria jako ocena ryzyka Ptaki, latawce i papierowe samolociki Zmiana kierunku Eksperymentatorstwo Wznoszenie (i opadanie) balonu Wyporność Balony na ogrzane powietrze – w pogoni za termiką Przeminął z wiatrem Balony gazowe Niebezpieczeństwa czyhające na pionierów Sukces oraz zapowiedź katastrofy Pierwsze wzloty Rozgłos i postęp Sukces wymaga wyrzeczeń Pytanie o dowody Kosztowny ślepy zaułek Uniesiony w powietrze i wreszcie pod kontrolą Spełniona obietnica, przyćmiony sukces Rozdział 3 - Siła nośna, siła oporu i warstwa przyścienna Zobaczyć to, co niewidoczne Założenia Przepływ i energia Ostrożnie ze źródłem Siła nośna Płaskie płyty jako profile aerodynamiczne Kąt natarcia (ang. AoA) i przepływ względny Nieoczekiwane korzyści z zaokrąglenia Wytwarzanie siły nośnej Zwężki Venturiego Charakterystyka ciśnienia Przeciągnięcie Lepkość i opór tarcia Warstwa przyścienna Punkt przejściowy Opór Opór profilowy Opór kształtu (ciśnienia) Opór tarcia Opór interferencyjny Opór szkodliwy Opór wynikający z nieszczelności Opór indukowany Teoria cyrkulacji Efekt Magnusa Teoria cyrkulacji i wir związany Przypomnij mi, jak działa profil lotniczy Więcej na temat wirów (turbulencja w śladzie) Straty energii w strugach zaskrzydłowych Zmniejszanie oporu indukowanego Wydłużenie płata Opór całkowity Co z tym bąblem Jak radzić sobie z oderwaniem Gdzie działa siła nośna Środek parcia (Ś.P.) Kwestie dotyczące środka parcia Środek aerodynamiczny (Ś.A.) Symetryczne profile lotnicze Ugięcie a siła nośna - niesymetryczne profile lotnicze Linia zerowej siły nośnej i moment pochylający zerowej siły nośnej Całkowita siła nośna Współczynniki siły nośnej Tu mniej, tam więcej Inne kwestie Nielaminarne profile lotnicze Nowe perspektywy Owady i inne zmartwienia Rozdział 4 - Siły działające w locie Stan równowagi, przyspieszenie i reakcja Siła napędowa Z górki na pazurki Przyspieszanie i hamowanie Opadanie toru lotu Obciążenie skrzydła Przeciążenie a obciążenie Odkrywcze doznania zmysłowe Inne efekty Współczynnik obciążenia a prędkość przeciągnięcia Siły działające w zakręcie Zakręty i pętle – porównanie Położenie w trakcie wyprowadzania z lotu nurkowego Wznoszenie Podstawowe relacje między siłami Siły działające podczas startu za wyciągarką Rozbieg Początkowy kąt wznoszenia Przyspieszenie pionowe Siły na wznoszeniu Rozdział 5 - Tabliczka informacyjna, konstrukcja i ograniczenia eksploatacyjne Część 1 rozdziału 5 - KONSTRUKCJA - Tabliczka informacyjna Europejskie przepisy lotnicze Lot prostoliniowy Rodzaje obciążeń Kilka kwestii ogólnych Rozważania konstrukcyjne Podstawowe zasady konstruowania Testy niszczące Pilot i obciążenia Materiały Struktura materiałów Drewno Włókno szklane Metal Pęknięcia, złamania i zmęczenie Mosty Opór jest przydatny Zatańczyć twista, czyli skręcanie Skrzynki i dźwigary Po linii najmniejszego oporu Monokok, czyli konstrukcja skorupowa Główne elementy Skrzydło Statecznik i usterzenie Kadłub Rozłożenie obciążeń Łączenie elementów Przygotowanie powierzchni Montaż konstrukcji Przenoszenie obciążeń między elementami Elementy pomocnicze Chowane podwozie Zaczepy do holowania za wyciągarką i samolotem Część 2 rozdziału 5 - KRZYWA WYRWANIA - Jeszcze słowo o przeciążeniach i obciążeniach Krzywa wyrwania Linia przeciągnięcia Projektowana prędkość nurkowania (VD) Obciążenia graniczne Obciążenie niszczące Maksymalna prędkość manewrowa (VA) Krzywa podmuchów Maksymalna prędkość lotu w powietrzu burzliwym (VB) Efekt odciążenia Maksymalna dopuszczalna prędkość startu za wyciągarką lub samochodem (VW) i maksymalna dopuszczalna prędkość holowania za samolotem (VT) Sztywność konstrukcji i flatter Skutki zmian gęstości powietrza Prędkość rzeczywista i prędkość przyrządowa (TAS & IAS) Na czym polega problem Inne skutki Jak unikać flatteru Pozostałe kwestie Klapy - prędkości dopuszczalne Zmiany rozkładu obciążenia przy użyciu hamulców aerodynamicznych Rozdział 6 - Stateczność i powierzchnie sterowe Stateczność Stateczność statyczna i dynamiczna Osie stateczności Równowaga Środek ciężkości (Ś.C.) Długo i krótkookresowe oscylacje podczas pochylenia Punkt równowagi obojętnej (P.R.O.) Zapas stateczności statycznej Stateczność pochylenia Środek ciężkości i punkt równowagi obojętnej Stateczność kierunkowa i wzdłużna Odchylenie Przechylenie Wznios płata i ślizg boczny (stateczność spiralna) Inne czynniki mające wpływ na stateczność przechylenia Zagadnienia różne Środek sterowności (Ś.S.) Kąt zaklinowania (płata) Dźwignie sterujące Uwagi ogólne Mechaniczne aspekty funkcjonowania dźwigni sterujących Aerodynamiczne aspekty funkcjonowania dźwigni sterujących Statecznik poziomy i ster wysokości Trymer Trymer sprężynowy Gradient siły na drążku względem przeciążenia Stateczność z drążkiem unieruchomionym i puszczonym Usterzenie ogonowe płytowe Usterzenie motylkowe Statecznik poziomy płytowy Lotki Odchylenie przeciwne (opór lotki) Projektowanie lotek Wstrzymywanie przechylenia Siły na lotkach i odwrócenie działania lotki Ster kierunku Klapy Klapy dodatnie Klapy ujemne (przelotowe) i opór szkodliwy wyważenia Kontrola podejścia do lądowania Rozdział 7 - Przeciągnięcie i korkociąg Rys historyczny Przeciągnięcie Załamanie przepływu powietrza a przeciągnięcie Zachowanie szybowca podczas przeciągnięcia Wyprowadzenie z przeciągnięcia Oznaki przeciągnięcia Lot powolny Jeszcze kilka słów o lotkach Lot "przeciągnięty" Ekstremalne kąty natarcia i przewroty Przeciągnięcie, przeciążenie <1 i zerowe Przeciągnięcie przy nieudanym starcie za wyciągarką Minimalna bezpieczna prędkość i przeciągnięcie przy starcie Przeciągnięcie na dużej prędkości Odpowiednia reakcja podczas przeciągnięcia Opuszczanie i zwichrzenie dodatnie skrzydła Korkociąg (autorotacja) Wyprowadzenie z korkociągu Efekt żyroskopowy Zachowanie momentu pędu Wprowadzenie w korkociąg Spiralny lot nurkowy Rozdział 8 - Osiągi Kąt lotu ślizgowego i doskonałość aerodynamiczna W poszukiwaniu minimalnej prędkości opadania (własnego) Uwzględnianie noszeń i duszeń Wpływ wiatru Kiedy liczy się prędkość przelotowa Prędkość wznoszenia Krążek MacCready`ego Wykonanie krążka Wykorzystanie krążka Dodanie balastu wodnego Latanie delfinem i lot z małymi stratami Rozdział 9 - Wariometry Wariometry Naczynie wyrównawcze Dajnik ciśnienia statycznego Wpływ odchylenia na ciśnienie statyczne Wznoszenie i zniżanie Elektryczne i elektroniczne wariometry Kiedy wariometr elektryczny nie działa Wariometry mechaniczne Wariometr skrzydełkowy Wariometr membranowy Bezwładność szybowca Energia całkowita Wariometr energii całkowitej (W.E.C.) Sondy Dysza Venturiego Kompensator wariometru energii całkowitej z membraną (K.W.E.C.) Wariometr netto Skutki szybkich zmian ciśnienia Coś nie działa prawidłowo? Rozdział 10 - Meteorologia Błędy prognostyczne Powtórka Związek między temperaturą, ciśnieniem a gęstością Marnotrawne Słońce Temperatura Ciepło i jego transfer Konwekcja Insolacja Warstwy atmosfery Równowaga atmosfery Gradient suchoadiabatyczny Krzywa stratyfikacji czyli aktualny gradient temperatury Inwersje Temperatura wyzwalania i przełamanie inwersji Wilgotność Kondensacja Pochodzenie mas powietrza a ich wilgotność Ciepło przemiany fazowej Gradient wilgotnoadiabatyczny a chmury Temperatura punktu rosy Poziom zamarzania Prądy termiczne i cyrkulacja Komórki cyrkulacyjne Ciśnienie, izobary i wiatr Przepływ gradientowy Efekt Coriolisa a wiatry geostroficzne Powstawanie frontów i niżów Prąd strumieniowy Front ciepły i pogoda frontu ciepłego Pogoda w wycinku ciepłym Front chłodny i pogoda frontu chłodnego Fala Uzyskiwanie informacji pogodowych Umiejętność prognozowania pogody, czyli czy iść na lotnisko? Źródła informacji meteorologicznych Airmet Internet Gazety ogólnokrajowe lub lokalne Prognozy okrętowe (ang. Shipping forecasts) VOLMET Sumy wektorów Obliczanie środka ciężkości szybowca Balast wodny Wpływ bliskości ziemi Problemy z wariometrem i ich rozwiązania Sprawne działanie systemu wariometru: serwisowanie Poszukiwanie przecieków i sprawdzanie kompensacji W.E.C. Prawdopodobne źródła nieszczelności po stronie sondy Prawdopodobne źródła nieszczelności po stronie naczynia wyrównawczego Problemy z wnikaniem wody Tłumienie energii całkowitej Efekt Coriolisa Ruch względny

Nauka szybowania Szkolenie Motoszybowce Ograniczenia wielkości kokpitu i ciężaru Dziennik pilota Czasopisma szybowcowe Licencje Stery Jak to się dzieje, że samoloty i szybowce latają Prędkość lotu Zakręcanie Start Osiągi Efekt zabrania balastu wodnego Procedury na starcie Obsługa na ziemi Trzymanie końcówki skrzydła przy rozbiegu Chronometraż Prowadzenie pojazdów Podczepienie liny Procedura startu i sygnały Komercyjny ośrodek szkolenia czy aeroklub? Kiedy latać szybowcem Odczucia Dopasowanie spadochronu Wsiadanie Czynności przedstartowe Pierwsze loty Poprawne położenie w locie Używanie sterów Trymowanie szybowca Zakręty Prawidłowo wykonany zakręt Lądowanie Sterowanie na ziemi Holowanie za samolotem Metody holowania Holowanie za samolotem Rozbieg Pozycja w pionie Niska pozycja za samolotem Zakręty Wyczepienie liny holowniczej Walka w śladzie aerodynamicznym Prędkości holowania Wyczepienie w strefie noszenia Sygnały awaryjne podczas holowania Machanie skrzydłami Machanie sterem kierunku Sygnał „nie mogę się wyczepić” Zerwanie liny holowniczej Wypadki podczas holowania Holowanie Start za wyciągarką i samochodem Start za wyciągarką Start za samochodem Zerwanie liny i nieudane starty Przeciągnięcie i korkociąg Oznaki przeciągnięcia Dlaczego do tego dochodzi Początkowa faza korkociągu Pełny korkociąg Wyprowadzanie z pełnego korkociągu Odczucia związane z ujemnym przeciążeniem Sterowanie na podejściu Hamulce aerodynamiczne Prędkości podejścia Użycie hamulców aerodynamicznych Wykorzystanie nadmiernej wysokości Kontrolowanie kąta podejścia Wykorzystanie punktu celowania Kontrolowanie prędkości Planowanie kręgu nad lotniskiem Powstawanie procedur dotyczących szybowania po kręgu Odcinek „diagonal leg” Planowanie budowy kręgu Przygotowanie do lądowania Czynności kontrolne przed lądowaniem Nie lataj nisko i powoli Ostatni zakręt „Esowanie” Warunki wietrzne Pierwsze loty samodzielne Dalszy przebieg szkolenia i loty termiczne Kilka dodatkowych słów o wykonywaniu zakrętów Czemu służy przechylenie Siły działające w zakręcie Opór lotek Koordynacja Wydajność lotu w zakrętach Icek i chyłomierz Lepsze metody startu za samochodem lub wycigarką Prędkości podczas startu Zadzieranie nosa podczas startu za wyciągarką Sygnał „wolniej” Powolny start Zablokowanie liny Metody sygnalizowania Holowanie za samolotem Starty za wyciągarką lub samochodem System wyczepu typu Ottfur Start i lądowanie z bocznym wiatrem Wpływ wiatru bocznego Metoda podejścia z trawersem Metoda ześlizgu nakierunkowego Start z wiatrem bocznym Kilka dodatkowych słów o przeciągnięciu i korkociągu Przeciągniecie Prędkości przeciągnięcia Początkowa faza korkociągu Autorotacja i korkociąg Spirala Procedury wyprowadzania z korkociągu Efekt działania lotek Odwrócony korkociąg Bezpieczeństwo lotu przy silnym wietrze Bezpieczeństwo podczas operacji naziemnych Wpływ gradientu wiatru Starty za wyciągarką lub samochodem Turbulencja Specjalne środki bezpieczeństwa Lot pod wiatr Wnioski i informacje do zapamiętania Ześlizg Ześlizg kierunkowy Zakręt z ześlizgiem Loty termiczne i udane przeloty Jak ćwiczyć Małe trójkąty Udane przeloty Trymowanie Akrobacja Eksploracja nieba Przyrządy i ich ograniczenia Prędkościomierz (A.S.I.) Wysokościomierz Wariometr Kompensacja energii całkowitej Koordynator zakrętu Zakrętomierz Chyłomierz poprzeczny Błędy we wskazaniach koordynatora zakrętu Busola Północ magnetyczna a geograficzna Dewiacja Błędy wynikające z przyspieszenia Błędy wskazań w zakręcie Specjalne busole szybowcowe Sztuczny horyzont Barograf Prądy termiczne Prądy termiczne i Cumulusy Gdzie szukać kominów Nagrzewanie powierzchni Ukształtowanie terenu Rodzaj gleby i powierzchni Wiatr Wpływ linii brzegowej Widoczne oznaki występowania prądów termicznych Pożary ściernisk Pojedyncze bąble termiczne Szybowanie na termice Szukanie kominów Metody centrowania Zacieśnianie krążenia Oddalanie się od obszaru duszenia Wyprowadzenie do lotu po prostej podczas wzrostu wartości noszenia Termika bezchmurna Bezpieczeństwo w kominach Loty żaglowe Noszenia żaglowe Szybowisko na szczycie lub u stóp wzgórza Szczególne zasady Technika Wykorzystywanie prądów termicznych Lądowania Lądowania z wiatrem Loty falowe Fala na zawietrznej Chmury soczewkowate Wykorzystywanie noszenia falowego Rotor Lądowanie w terenie przygodnym Wybór miejsca lądowania Kierunek wiatru Lokalizacja Wymiary Powierzchnia Nachylenie terenu Podejście i lądowanie Przeloty Szkolenie Planowanie lotu Przygotowanie map Wybieranie odpowiednich dni lotnych Doskonałe dni Wybór zadania Fotografowanie punktów zwrotnych Deklaracje Karta przygotowania do pierwszych przelotów Przypomnienie zasad dotyczących lądowania w polu Przygotowanie Lot Czytanie mapy Co robić, gdy nie jesteś pewien swojego położenia Jedzenie i picie podczas lotu Organizacja transportu szybowca z terenu przygodnego Przygotowania w ciągu dnia Rady dotyczące pierwszych przelotów Przeloty na motoszybowcach Loty chmurowe Ograniczenia zmysłów Zmysł równowagi Czucie mięśniowe Nauka latania na przyrządach Odczucia Turbulencja i oblodzenie Wyładowania atmosferyczne Latanie na dużych wysokościach Niedotlenienie Objawy Na co należy zwrócić uwagę podczas używania instalacji tlenowej Czynniki decydujące o osiągnięciach podczas przelotów Technika wykonywania przelotów Wpływ wiatru Biegunowa prędkości Optymalna prędkość przeskoku Wybieranie w noszeniu Szybowanie do mety Zrozumienie prędkości umożliwiających pokonanie maksymalnej odległości na dolocie Ogólne zasady i porady Motoszybowce i szybowce z silnikiem startowym Motoszybowce szkolne lub wysokoosiągowe dwumiejscowe samoloty Motoszybowce w szkoleniu pilotów szybowcowych Motoszybowce jako samoloty holujące Skoki ratunkowe ze spadochronem Zakup spadochronu i dbałość o sprzęt Codzienna kontrola Noszenie spadochronu Prawidłowe dopasowanie Ratunkowe skoki ze spadochronem Decyzja o skoku Ewakuacja ze statku powietrznego Opadanie Lądowanie Sytuacje wyjątkowe Jaka jest minimalna wysokość bezpiecznego skoku? Czy to ci się kiedykolwiek przydarzy? Ratować szybowiec czy siebie Odznaki i rekordy szybowcowe Odznaki krajowe Odznaki przyznawane przez FAI Srebrna odznaka szybowcowa FAI Złota odznaka szybowcowa FAI Diamenty Rekordy (stan na kwiecień 2022) Posiadanie własnego szybowca Koszty bieżące Tabela przeliczeniowa jednostek